Doelen

In deze module verkrijg je inzicht in:

• De mate van controle die je hebt over je huidige online gedrag
• Hoe je een strategie van (gedeeltelijke) ontkenning hebt gebruikt om door te kunnen gaan met je problematische gedrag
• Hoe je nu meteen dingen kunt veranderen en kunt beginnen met het proces van verandering

Controleverlies

Angstig zijn is vaak een reactie op een gevoel van controleverlies. Wanneer we het gevoel hebben de controle kwijt te zijn, proberen we meestal direct die controle terug te krijgen. Wanneer we daar dan niet in slagen, ervaren we een diep gevoel van verlies en begint de angst zich in onszelf op te bouwen. Die angst kan ons overspoelen. Het zorgt ervoor dat we ons ongemakkelijk, ontevreden en verloren voelen. Vaak grijpen we naar korte termijnoplossingen zoals alcohol, drugs, gokken of seks. Soms groeien deze korte termijnoplossingen uit tot gedrag dat we niet meer in de hand hebben.

“Ik was bang dat het nooit meer zou stoppen. Het leek of ik gevangen zat.”

Vertrekpunt

Bepaal zowel je vroegere als huidige niveau van controle (1 = zeer weinig controle; 2 = enige controle; 3 = sterke controle).

Wat valt je op aan de verandering van de controle die je had tussen het moment dat je begon met het bekijken van seksueel misbruikbeelden van minderjarigen en dit moment?

Hoe wordt je stemming beïnvloedt door het gevoel geen controle te bezitten?

Hoeveel controle zou je over een jaar tijd graag willen bezitten?

Ontkennen van verantwoordelijkheden

De strategie van (gedeeltijke) ontkenning is de manier van denken en redeneren waarmee we ervoor proberen te zorgen dat we de realiteit en gevolgen van ons gedrag niet onder ogen hoeven te zien.

De strategie van ontkenning vormt een poging om om te gaan met de chaos in je leven en een manier om niet te hoeven stoppen met je gedrag. Gedrag waarvan je misschien denkt dat je niet zonder kan.

Het is een manier om aandacht en verantwoordelijkheid uit de weg te gaan. Hieronder volgen enkele voorbeelden van excuses die duiden op een strategie van ontkenning. Maak een notitie van ieder excuus dat jou bekend voorkomt.

• “Het was alleen maar af en toe.”
• “Ik moest mijn behoeften ergens kunnen bevredigen.”
• “We zijn allemaal volwassenen.”
• “Ik ben gewoon een man en ik heb een groot libido en mannen zijn sterker seksueel ingesteld dan vrouwen.”
• “Ik ben in ieder geval niet zo slecht als die-en-die.”
• “Mijn situatie is niet te vergelijken met die van een ander.”
• “Nog één laatste keer en dan stop ik.”
• “Nog één allerlaatste keer en dan stop ik.”
• “Nu ik toch bezig ben maakt het ook niet meer uit.”
• “Ik kijk alleen maar en ik sla niets op mijn computer op.”
• “Ik geloof dat het allemaal wel legaal is, dus het is oké.”
• “Het is een beloning voor een tijd zonder porno te kijken, dus voor deze keer mag het.”
• “Het is beter langzaam te ontwennen dan om er ‘cold turkey’ mee te stoppen.”
• “Ik kamp met veel stress en moet echt even stoom afblazen.”
• “Wat niet weet wat niet deert.”
• “Mijn vrouw (man/partner) kan niet aan mijn seksuele behoeften voldoen.”
• “Ik heb het verdiend.”
• “Niemand heeft er last van, want…”
• “Dit is gewoon mijn manier om te ontspannen.”
• “Het is niet echt, want het is digitaal.”
• “Ik doe dit allemaal stiekem, dus niemand anders heeft er last van.”
• “Als ik zou willen, kan ik gewoon stoppen.”

Mocht je in deze lijst uitspraken van jezelf herkennen, dan gebruik ook jij waarschijnlijk een strategie van ontkenning om door te kunnen gaan met gedrag waarvan je eigenlijk weet dat het schadelijk is.

Je kunt enkele eenvoudige stappen zetten om de kans te verminderen dat je risicovol gedrag gaat vertonen.

Hieronder staan enkele tips die jou kunnen helpen je gevoel van controle te versterken:

Veranderingen aanbrengen in je omgeving:                                                                         

• Verplaats je computer naar een plek in het huis waar meer mensen komen, zodat de kans kleiner wordt dat je pornografie zult gaan bekijken.
• Verander van werk als deze je in contact brengt met minderjarigen en dit een risico vormt.
• Zet een foto van je partner en/of je kinderen naast je computer, zodat je aan hen zult denken en aan wat je allemaal op het spel zet door seksueel misbruikbeelden van minderjarigen te bekijken.

Veranderingen aanbrengen aan je computer:                                                                             

• Zorg voor een afbeelding als screensaver of achtergrond van een plek die je graag wilt bezoeken, of juist van een gevangenis. Dit kan dienst doen als een prikkel om geen strafbaar gedrag te vertonen, of als een herinnering aan de mogelijke gevolgen ervan.
• Laat een ander het computerwachtwoord bepalen, zodat je minder makkelijk toegang tot de computer hebt.
• Kies een wachtwoord dat je herinnert aan iets dat je met je strafbare gedrag op het spel zet (bijv. de naam van iemand die je lief is).

Veranderingen in de momenten waarop je online gaat:

• Maak alleen gebruik van de computer wanneer er anderen in de kamer zijn, of in openbare ruimtes waar je geen misbruikbeelden kunt bekijken.
• Gebruik de computer uitsluitend voor hele specifieke doelen (bijv. internetbankieren) en sta jezelf niet toe gewoon wat te surfen.
• Trek ‘s avonds je draadloze router uit het stopcontact, zodat je meer moeite moet doen om online te gaan en daardoor meer tijd hebt om na te denken over wat je aan het doen bent.
• Neem een mobiele telefoon zonder internettoegang.

Maak een lijst met drie dingen die jij nu meteen kunt doen om de kans te verminderen dat je seksueel misbruikbeelden van minderjarigen zult bekijken. Bijvoorbeeld:

1. Verplaats de computer
2. Installeer beveiligingssoftware
3. Zet na 20.00 uur de wifi uit

Bepaal net als in de introductie tot deze module je huidige niveau van controle (1 = zeer weinig controle; 2 = enige controle; 3 = sterke controle).

Beantwoord nu de volgende vragen:

• Wat zijn de positiefste veranderingen die je hebt aangebracht? Waarom?
• Heb je door deze module nieuwe vragen gekregen of zijn er bepaalde ideeën waarover je meer wilt weten? Welke stappen wil je gaan zetten om deze informatie te verkrijgen?

Als je bij het doorlopen van deze module vragen of bezorgdheden hebt, mag je steeds contact opnemen met Stop it Now!. Wij kunnen je helpen met het doorlopen van de zelfhulpmodule en/of kunnen naar jou luisteren als je hier behoefte aan hebt.

Stop it Now! is anoniem, vertrouwelijk en gratis.