Doelen

Deze module wil je helpen om:

• Bewust te worden van je huidige seksuele en niet-seksuele fantasieën
• De relatie tussen je fantasieën en je gedrag te herkennen en erover na te kunnen denken
• Bewust te worden van de positieve en negatieve kanten van fantaseren
• Na te gaan of je seksuele fantasieën een rol spelen in je online kijkgedrag en zo ja, hoe deze rol eruit ziet

Wat is een fantasie?

Droom je wel eens over het winnen van de loterij? Waar je het geld aan zou uitgeven? Waar je heen zou gaan?

Dit is een voorbeeld van een fantasie. Een fantasie is iets dat je je voorstelt.

Waarom hebben mensen fantasieën?

Fantasieën kunnen betrekking hebben op allerlei zaken. Iedereen zal zijn of haar eigen redenen hebben om te fantaseren. Tijdens fantaseren heb je alle vrijheid om hier zelf invulling aan te geven. Hieronder worden enkele redenen genoemd die voor jou van toepassing kunnen zijn.

• Sommige mensen krijgen van een fantasie meer zelfvertrouwen en een gevoel van controle over een situatie, doordat ze zich           bijvoorbeeld kunnen voorstellen hoe ze ermee om zouden kunnen gaan.
• Voor anderen is het een manier om ervaringen te beleven die ze niet in het dagelijks leven kunnen meemaken.
• Ook kunnen fantasieën dienen als een manier om stoom af te blazen waardoor mensen om kunnen gaan met stress en negatieve emoties.
• Fantaseren over negatieve gebeurtenissen kan een manier zijn om             je voor te bereiden op iets waarvan je vreest dat het gaat gebeuren.
• Tot slot kunnen fantasieën onderdeel van je seksuele beleving       zijn      en bijdragen aan je seksuele verlangens, opwinding en/of orgasme. Je fantasiewereld is een veilige omgeving waarin het mogelijk is om je seksualiteit te verkennen. Het biedt de mogelijkheid om seksualiteit met jezelf te beleven. Ook wanneer het niet mogelijk is om dit met iemand samen te beleven. Bijvoorbeeld wanneer er een verschil bestaat in seksueel verlangen tussen jou en je partner, of wanneer je geen (vaste) partner hebt. Of wanneer er seksuele fantasieën bestaan die je niet op een legale manier kan omzetten in seksuele activiteiten met iemand.

Een fantasie heeft:

• Positieve uitkomsten: bijvoorbeeld je voorstellen dat je een prijs of competitie wint.
• Negatieve uitkomsten: zoals wanneer je partner niet op tijd thuis is, en jij je inbeeldt dat hij of zij een ongeluk heeft gehad.

Sommige fantasieën zijn:

• Gepland, herhaaldelijk gebruikt en verfijnd, zoals het jezelf inbeelden van het scoren van een doelpunt tijdens het Wereld Kampioenschap.
• Getriggerd door een emotionele reactie op een externe prikkel, bijvoorbeeld wanneer je een vervelende dag op werk in gedachten opnieuw beleeft.
• En soms gaan je gedachten met je op de loop en duurt het even voordat je beseft dat je aan het fantaseren bent en daardoor niet bezig bent met wat je zou moeten doen.

De mogelijke keerzijde van fantaseren

Fantasieën vormen een normaal en gezond deel van het dagelijkse leven. Iedereen fantaseert wel eens ergens over. Fantasieën kunnen veel positieve zaken teweegbrengen maar kunnen mogelijk ook een keerzijde hebben.

Bijvoorbeeld wanneer:

• Je langdurig fantaseert en hierdoor onvoldoende tijd overhoudt voor andere belangrijke bezigheden, zoals school en werk.
• Je fantasie gebruikt om lastige situaties te vermijden in plaats van een probleem in het echt aan te pakken.
• Je fantasieën ervoor zorgen dat er problemen ontstaan in je seksuele relatie met een ander.
• Er bepaalde fantasieën zijn die er toe leiden dat je gaat zoeken en/of kijken naar afbeeldingen van seksueel misbruik van minderjarigen.
• Er bepaalde fantasieën zijn die er toe kunnen leiden dat je strafbare seksuele activiteiten gaat stellen met een minderjarige.

Mocht je jezelf in de bovenstaande voorbeelden herkennen, dan kan het zijn dat je fantasieën negatieve gevolgen hebben voor mensen of zaken waar je om geeft, zoals je familie, vrienden, werk en je intieme en seksuele relaties.

Mijn fantasieën

Een goed vertrekpunt is om uit te zoeken of je fantasieën een belemmering voor jou zijn. Denk na over welke positieve en negatieve uitkomsten seksuele fantasieën voor jou hebben. Vervolgens kan je uitzoeken of ze een rol spelen in het bekijken van beelden van seksueel misbruik van minderjarigen en hoe deze rol eruit ziet. De volgende oefeningen (1a en 1b) helpen je hierbij.

Denk eens na over een fantasie die je hebt gehad. Het maakt niet uit of deze eenmalig was of iets waarover je vaker fantaseerde. Het mogen zowel seksuele als niet-seksuele fantasieën zijn. Beantwoord dan de volgende vragen:

1. Waar was je toen je deze fantasie had?
2. Waren er anderen in de buurt? Kende je deze mensen, of juist niet?
3. Op welk moment van de dag was dit?
4. In welke stemming verkeerde je vlak voordat je deze fantasie had?
5. Was er die dag iets gebeurd waardoor je in die stemming verkeerde?
6. Wat was je stemming nadat je deze fantasie had gehad?

Denk nu na over andere fantasieën die je hebt gehad en beantwoord vervolgens dezelfde vragen. Herken je misschien bepaalde thema’s? Heb je bijvoorbeeld vaak fantasieën als je in een bepaalde stemming verkeert of juist op een bepaald moment van de dag? Het kan zijn dat je ontdekt dat seksuele fantasieën net iets andere thema’s hebben dan niet-seksuele fantasieën. Noteer de verschillen en overeenkomsten.

Schrijf de komende week in dit dagboek je seksuele én niet-seksuele fantasieën op. Noteer het tijdstip van de dag, de stemming waarin je verkeerde vlak voordat je de fantasie had, het type fantasie (seksueel of niet-seksueel) en je stemming na de fantasie.

Hopelijk begin je nu een beeld te krijgen van hetgeen waarover je fantaseert en wanneer je dit precies doet. In het volgende deel wordt er dieper ingegaan op de relatie tussen je fantasieën en je gedrag.

Fantasie versus gedrag

Het kan gebeuren dat gevoelens (onbewust) gekoppeld worden aan bepaalde fantasieën. Bijvoorbeeld wanneer je een prettig gevoel ervaart tijdens het fantaseren. Deze specifieke fantasie kan je dan gaan linken aan het positieve gevoel. De kans is groot dat je dit gevoel vervolgens nog een keer wilt ervaren. Zo kan dit ook gebeuren wanneer je masturbeert, omdat de fantasie dan gekoppeld wordt aan het fijne gevoel van masturberen en/of klaarkomen. Er ontstaat dan een (onbewuste) associatie tussen masturberen met een bepaalde fantasie en het fijne gevoel dat het oplevert. Des te vaker je dit gedrag herhaalt, des te groter de kans dat deze koppeling tussen het beleefde genot en de fantasie ontstaat en sterker wordt.

Pornografie en fantasie

Porno is een van de bronnen waar mensen seksuele fantasieën uit kunnen halen, net zoals dat mensen fantasieën halen uit eerdere seksuele ervaringen of iets wat je leest in een boek. Je fantasieën kunnen worden beïnvloed en (deels) worden vormgegeven door de porno waar je naar kijkt. Andersom kunnen je fantasieën mogelijk ook je kijkgedrag weer beïnvloeden.

Pornografie met volwassenen:

Op het internet is een scala aan pornografisch materiaal te vinden, waaronder een breed aanbod met volwassenen. Deze verschillende vormen van legaal materiaal geven je de kans om te ontdekken waar je wel en niet van houdt.

De ervaringen die mensen met het kijken van porno hebben en de bijbehorende fantasieën, zijn niet per definitie allemaal goed of slecht. Deze ervaringen kunnen een onderdeel zijn van je seksuele relaties, je seksueel plezier en het verkennen hiervan. Anderzijds geven sommige mensen aan dat zij ook nadelige effecten ervaren van het kijken naar porno. Zo kan het bijvoorbeeld een gevoel van onzekerheid geven over je huidige seksleven of kan je zo frequent porno kijken dat het interfereert met je dagelijkse bezigheden. Het bekijken van porno en de bijbehorende fantasieën hebben dus voor iedereen een andere uitkomst.

Seksueel misbruikbeelden van minderjarigen:

Je pornogebruik kan bepaald worden door je fantasieën maar dat hoeft niet zo te zijn. Andersom kunnen je seksuele fantasieën ook mede vorm krijgen door de porno waarnaar je kijkt. Dit is ook het geval wanneer je naar beelden van seksueel misbruik van minderjarigen kijkt. Deze beelden kunnen onderdeel van een fantasie worden, zich opdringen of langzaamaan steeds vaker terugkeren in je fantasieën. De positieve gevoelens van spanning en seksuele opwinding die je dan ervaart, kan je gaan koppelen aan fantasieën die (mede) zijn vormgegeven door beelden van seksueel misbruik van minderjarigen.

Zal dit ervoor zorgen dat ik minderjarigen ongepast en strafbaar zal benaderen?

Het is zeker niet zo dat iedereen die beelden van seksueel misbruik van minderjarigen heeft bekeken, ook minderjarigen in het echte leven zal gaan benaderen of seksueel kindermisbruik zal gaan plegen. Ergens over fantaseren leidt bovendien niet automatisch tot het uitvoeren van hetgeen waarover je fantaseert. Ook wanneer iemand gemasturbeerd heeft bij een seksuele fantasie over een minderjarige, hoeft het dus niet zo te zijn dat hij of zij afbeeldingen van seksueel misbruik van minderjarigen zal gaan bekijken of seksueel misbruik zal plegen.

Veel mensen die afbeeldingen van seksueel misbruik van minderjarigen bekijken, hebben het idee dat ze – om definitief een eind te maken aan hun gedrag – ook met al hun seksuele fantasieën moeten stoppen. Dit is niet altijd het geval. Het hebben van seksuele fantasieën, met welke inhoud dan ook, is niet strafbaar. Het bekijken van beelden van seksueel misbruik van minderjarigen daarentegen wel. Wat vast staat, is dat het bekijken van beelden van seksueel misbruik van minderjarigen moet stoppen. Als blijkt dat je fantasieën jouw kijkgedrag negatief beïnvloeden, zal je moeten leren om deze fantasieën bij te sturen. Om dit te kunnen doen, is het van belang om inzicht te krijgen in de functie die fantaseren voor je heeft en de uitkomst hiervan. Zodoende kun je achterhalen op welke manier jouw fantasieën bijdragen aan het zoeken en bekijken van beelden van seksueel misbruik van minderjarigen.

Gebruik nu oefening 2 om te onderzoeken of er bij jou een samenhang bestaat tussen je seksuele fantasieën en het bekijken van beelden van seksueel misbruik van minderjarigen.

.

Heb je ooit gefantaseerd over een minderjarige? Als dat zo is, beantwoord de volgende vragen dan één voor één, zonder te veel aan de details van de situatie te denken. Kijk of dit je helpt om op een andere manier over je fantasieën na te denken.

1. Waar vindt deze fantasie plaats?
2. Wat ben je daar aan het doen?
3. Wie is er verder nog aanwezig? Wat doen zij daar?

Wat de fantasie over jou zegt

4. Wat is je rol in deze fantasie?
5. Hoe verhoudt deze fantasie zich tot het type persoon dat je bent?
6. Hoe verhoudt deze fantasie zich tot het type persoon dat je wilt zijn?
7. Hoe verhoudt de inhoud van de fantasie zich tot het echte leven?

Wat deze fantasie zegt over hoe je naar anderen kijkt

8. Hoe behandel je de mensen in de fantasie?
9. Hoe behandelen ze jou?
10. Wat als de rollen omgedraaid zouden zijn? Hoe wordt de minderjarige behandeld?

Wat deze fantasie zegt over je kijk op de wereld

11.  Wat voor soort wereld zou het zijn als jij of anderen deze fantasie konden uitleven?
12. Hoe kijk jij naar een wereld waarin dit zo zou zijn?
13. Hoe groot denk je zelf dat de kans is dat je fantasie werkelijkheid wordt en zou je willen dat het gebeurt?
14. Hoe zouden je beste vrienden en familie zich voelen als ze wisten van deze fantasie? Wat zouden ze denken?
15. Hoe zou jij je voelen als je zoon, dochter of een ander familielid samen met een andere volwassene deze fantasie uitleefde?

Bewust omgaan met fantasieën

In de voorgaande oefening heb je stilgestaan bij je seksuele fantasieën ten aanzien van minderjarigen. Als er voor jou een bepaalde fantasie is die aanleiding geeft om afbeeldingen van seksueel misbruik van minderjarigen te bekijken, is het belangrijk om hiermee aan de slag te gaan. Niet alleen kan je er zelf veel last door ervaren, je houdt indirect ook het seksueel misbruik van minderjarigen in stand. Zoals eerder genoemd, hoeft er geen verband te bestaan tussen jouw seksuele fantasieën, kijkgedrag en seksueel handelen. Mocht je bij jezelf opmerken dat dit wel het geval is en dat een bepaalde fantasie de neiging om (online) seksueel kindermisbruik te willen plegen versterkt, dan is het van belang om je gedachten en fantasieën te leren aansturen.

Nu je meer inzicht hebt in de eventuele samenhang tussen jouw fantasieën en het opzoeken van de afbeeldingen, kan je bewuster omgaan met je fantasie en gaan oefenen met het aansturen ervan. Grip krijgen op een fantasie zal voor sommige mensen gemakkelijk zijn, anderen zullen er meer tijd en energie aan moeten besteden. Op het moment dat je seksueel opgewonden wordt, kan dit extra moeilijk zijn.

Er zijn een aantal technieken die je kunnen helpen om meer grip te krijgen op je fantasieën en om je aandacht te sturen. Let op: het draait in deze oefening om de fantasieën die aanleiding zijn voor het bekijken van afbeeldingen van seksueel misbruik van minderjarigen. Fantaseren is niet het probleem, dit kan het wel worden wanneer het een rol gaat spelen bij het bekijken van deze beelden.

Lees hieronder even de technieken door. Misschien kan je de volgende keer dat je een seksuele fantasie hebt en deze een probleem wordt, proberen een van deze technieken te gebruiken. Hoe vaker je ze gebruikt, hoe meer je leert over wat voor jou het beste werkt. Misschien moet je ze een paar keer proberen of een combinatie uitproberen om de techniek(en) zo bruikbaar mogelijk te maken.

1. Daag je gedachten uit

‘Waarom heb ik deze fantasie?’ of ‘Wat heb ik er eigenlijk aan?’. Dit zijn voorbeelden van vragen die je kunt stellen om jezelf uit te dagen.

Ook kan je jezelf bevragen over de gevolgen, om zo de fantasieën te koppelen aan de negatieve gevolgen voor jou en je omgeving. ‘Wat zou er gebeuren als er nu iemand binnenkwam die doorhad waar ik over fantaseerde?’. Of: ‘Ik weet van mezelf dat als ik deze fantasie blijf hebben, de kans groter wordt dat ik naar afbeeldingen van seksueel misbruik van minderjarigen zal gaan kijken, wat zouden de gevolgen zijn als uitkomt dat ik hier naar kijk?’.

2. Vervanging van fantasie

Verander het onderwerp of het einde van je fantasie als je merkt dat dit de aanleiding is tot het bekijken van afbeeldingen van seksueel misbruik van minderjarigen. Als je bijvoorbeeld begint te fantaseren over een minderjarige dat je in deze beelden hebt gezien, verander deze minderjarige dan in een volwassene. Misschien is dit niet direct de oplossing om dezelfde mate van plezier te beleven, en kan je beter beginnen met het veranderen van kleinere dingen zoals de haarkleur of lichaamsvorm, om later de hele situatie aan te passen.

3. Fantasieblokker

Stel je voor dat iemand je betrapt op het hebben van deze fantasie. Dit moet iemand zijn waarvan je zou willen dat die er nooit achter kwam, zoals een hechte vriend, een gezinslid of de politie.

4. Vluchtroute

Soms moeten we onszelf uit de situatie halen waarin we (vaak) fantaseren. Sta op, loop de kamer uit, verlaat het huis als dat nodig is. Ga naar een plek waar je die seksuele fantasie niet hebt. Zorg dat je bij mensen in de buurt bent zodat het lastig is om te fantaseren en/of te masturberen en te kijken naar afbeeldingen van seksueel misbruik van minderjarigen. Verhoog ook de drempel tot het kijken naar deze afbeeldingen door de toegang hiertoe lastiger te maken. Denk aan het verplaatsen van de computer naar een algemene ruimte van het huis of het installeren van internetfilters.

5. Actieve afleiding

Doe iets waarmee je de cirkel van fantaseren en het bekijken van afbeeldingen van seksueel misbruik van minderjarigen doorbreekt. Bijvoorbeeld door te lezen, tv te kijken of een wandeling te gaan maken. Of bel een vriend om samen iets te gaan drinken. Wat dan ook, zolang het je maar helpt om je gedachten af te leiden van de fantasie die aanleiding kan geven tot het kijken van afbeeldingen van seksueel misbruik van minderjarigen.

6. Surf mee op de golf van de drang

Zie je fantasie als een enorme golf. Die groter wordt en een top bereikt om dan ineens in grootte en intensiteit af te nemen. Je fantasie en het seksueel verlangen wat je hierbij kunt ervaren, zal komen en ook weer gaan. Houd in gedachten dat je fantasie niet blijvend is en ook weer naar de achtergrond zal zakken en uiteindelijk weer verdwijnt. Vergelijk het bijvoorbeeld met het hebben van zin in chocolade, ook die ebt uiteindelijk weg. Verlangens zijn nooit permanent.

7. Zelfzorg

Eet, beweeg, slaap en ontspan goed. Dat draagt er allemaal aan bij dat jij je gelukkiger en gezonder zult voelen. Als je hierin slaagt, zal je zien dat het na verloop van tijd gemakkelijker wordt om grip te krijgen op je seksuele fantasieën en je kijkgedrag.

8. Wees trots op wat je lukt

Het allerbelangrijkste is om jezelf te prijzen voor wat je lukt. Complimenteer jezelf als je erin slaagt een voor jou problematische fantasie aan te sturen. Trakteer jezelf of onderneem iets waar je plezier aan beleeft. Het kan lastig zijn om je fantasieën aan te sturen, dus je moet jezelf belonen als je dit voor elkaar krijgt.

Wat kan ik doen als ik een seksuele voorkeur voor minderjarigen heb?

We weten dat sommige kijkers van afbeeldingen van seksueel misbruik van minderjarigen geen seksuele belangstelling voor volwassenen hebben. Sommige mensen geven aan een seksuele voorkeur te hebben voor minderjarigen. Als dit voor jou geldt, dan is het begrijpelijk dat het voor jou niet werkt om in je fantasie een minderjarige te vervangen door een volwassene. Mogelijk ondervind je ook helemaal geen negatieve gevolgen van het fantaseren over minderjarigen en zijn deze fantasieën geen aanleiding tot het bekijken van afbeeldingen van seksueel misbruik van minderjarigen. Fantaseren kan dan juist helpen bij de acceptatie van jouw seksuele voorkeur, zonder dat je er anderen schade mee berokkent.

Wanneer de fantasieën voor jou wel problematisch zijn of worden, zou je andere technieken kunnen uitproberen, dan het vervangen van de minderjarige. Mogelijk helpen die technieken je te stoppen met het kijken naar deze afbeeldingen. Let op: deze oefening is bedoeld om de fantasieën die aanleiding (kunnen) zijn voor het bekijken van beelden van seksueel misbruik van minderjarigen aan te passen.

Voorbeelden van andere technieken:

• Beperk de tijd die je besteedt aan het fantaseren over minderjarigen.
• Zorg dat je een druk leven hebt met iedere dag allerlei activiteiten die je aandacht vasthouden. Of besteed tijd met anderen. Hoe meer onze geest gefocust is op dingen die we uitdagend en interessant vinden, hoe minder tijd we besteden aan seksuele fantasieën. Hierdoor krijgen mensen een groter gevoel van controle over hun seksuele denken.
• Wanneer je je ervan bewust bent dat je problematische seksuele fantasieën gebruikt om om te gaan met andere zaken in je leven, probeer dan andere, meer helpende manieren te vinden om daarmee om te gaan.
• Ook zelfzorg is belangrijk. Wanneer je je goed voelt over jezelf, wordt de kans kleiner dat je problematische seksuele fantasieën gebruikt om je beter te voelen. Mindfulness is een techniek waarvan is bewezen dat het je mentale gezondheid versterkt. Mindfulness kan ook helpen om gevoelens hierover te accepteren. Compassie en zelfacceptatie vormen een betere houding dan wanhoop en berusting.

• Welke technieken om mijn fantasieën aan te sturen heb ik al gebruikt?
• Welke techniek was voor mij het meest effectief?
• Hoe kan ik andere technieken om mijn fantasieën aan te sturen in mijn dagelijkse leven integreren?

Als je bij het doorlopen van deze module vragen of bezorgdheden hebt, mag je steeds contact opnemen met Stop it Now!. Wij kunnen je helpen met het doorlopen van de zelfhulpmodule en/of kunnen naar jou luisteren als je hier behoefte aan hebt.

Stop it Now! is anoniem, vertrouwelijk en gratis.