Zelfhulp

Module 16: Voorkomen van een terugval

Doelen

Deze module zal:

Helpen te voorkomen dat je terugvalt in verkeerde (oude) gewoonten
Je ondersteunen bij het op een positieve manier vooruitgang bereiken in je leven

Ter herhaling

Dit deel gaat over het voorkomen van een terugval en ook over hoe, als het ergste scenario uitkomt en je toch terugvalt, je jezelf bij elkaar kunt rapen en opnieuw kunt beginnen. We denken dat je nu al veel over jezelf en je gedrag hebt geleerd. In dit deel lopen we dat nog een keer door.

Je hebt geleerd:

Hoe je seksuele misbruikbeelden van minderjarigen hebt gebruikt.
Waarom je seksuele misbruikbeelden van minderjarigen hebt gebruikt.

Je weet dat:

Seksuele misbruikbeelden van minderjarigen leed toebrengen aan minderjarigen. Er zijn geen excuses of ontkenning mogelijk.
Seksuele misbruikbeelden van minderjarigen zowel jou als de mensen om je heen beschadigen.

Maar je weet ook dat:

Dingen die we steeds opnieuw doen gewoontes worden.
Gewoontes moeilijk te veranderen zijn.

Het kan moeilijk lijken om jezelf ervan te weerhouden opnieuw strafbaar gedrag te vertonen, maar beeld je eens in wat je nu al allemaal bereikt hebt.

Je kwam hier terecht omdat je een eind wilde maken aan je strafbaar gedrag.
Je leerde veel over jezelf en je gedrag.
Je hebt je gedachten en gevoelens die hebben geleid tot je strafbaar gedrag aan de kaak gesteld.

Dat geeft je de macht om anders te denken, anders te voelen en beter te handelen.

De volgende rubrieken bieden je het inzicht en de instrumenten om te voorkomen dat je terugvalt.

Terugval

Wat is een terugval?

Wat bedoelen we met een terugval? Een terugval is alles wat je opnieuw doet op het internet dat strafbaar is.

Alles waarvan je weet dat het fout of risicovol voor je is kan een terugval in de hand werken. Bijvoorbeeld: wanneer je weet dat alcohol drinken risicovol gedrag is voor jou, kan dit ervoor zorgen dat de stap kleiner is dat je opnieuw seksuele misbruikbeelden van minderjarigen gaat bekijken.

Slechte dingen of moeilijke momenten kunnen bestaan. Waar het om gaat is dat je daarop voorbereid bent en probeert deze situatie te vermijden of er goed mee probeert om te gaan.

Wanneer wordt de kans op een terugval groter?

Ten eerste, terugvallen gebeuren meestal wanneer je je slecht over iets voelt. Als je verveeld bent of je angstig, depressief of eenzaam voelt. Dat kan risicovol zijn omdat:

Je misschien iets opwindends wilt doen om je af te leiden van die negatieve gevoelens, of omdat je die wilt onderdrukken.
Soms komt het voor dat als je je slecht voelt over jezelf je met opzet iets slechts wilt doen, alsof je wilt bewijzen dat je inderdaad een slecht mens bent.

Maar je begrijpt jezelf beter dan een ander dat kan. Denk terug aan wat je hebt geleerd in module 11 herkennen en omgaan met gevoelens of lees deze nog eens door. Wees je ervan bewust hoe dingen voor jou werken en hoe ze in het verleden – toen je strafbaar gedrag vertoonde – voor jou hebben gewerkt.

Onthoud het volgende:

Als je toegeeft aan die negatieve gevoelens en toch iets doet waarvan je weet dat het fout is, zal je je daarna alleen maar slechter voelen.

Als je sterk blijft en het goede doet, zal je je daarna beter voelen.

Ten tweede, de kans op een terugval wordt groter wanneer je nog steeds omgaat met mensen die strafbaar gedrag bevorderen. Misschien zijn dit mensen die je online kent of kende en die belangrijk voor je waren:

Het kan makkelijker zijn om online vrienden te maken.
Je deelt bepaalde interesses.

Onthoud dit:

Dit zijn mensen met hun eigen problemen.
Ze vormen een probleem voor jou als ze je aanmoedigen om iets te doen dat fout en strafbaar is.

Een terugval treedt vaak op in een aantal stadia, die soms heel snel op elkaar volgen. Je krijgt al een grotere controle door te begrijpen hoe een terugval in zijn werk gaat. Wanneer je zelfbeheersing en vastberadenheid toont kan je een terugval zelfs in het laatste stadium nog stoppen.

Het volgende deel kijkt naar de manier waarop een terugval zou kunnen optreden. Daarna bespreken we de strategieën die je kunt inzetten om een terugval te voorkomen.

Hoe kan een terugval optreden?

Bekijk de hieronder beschreven stappen. Misschien herken je ze van vroeger. Het is zeer waarschijnlijk dat je deze fasen (of sommige ervan) in de toekomst zult meemaken. Je beste verdediging om te voorkomen dat je opnieuw strafbaar gedrag vertoont, is om voorbereid te zijn en te begrijpen welke emotionele/psychologische processen er optreden en welke gevolgen die kunnen hebben.

1) Onthouding

In dit stadium doe je niets strafbaars op het internet. Als je geluk hebt, gaat dit je goed af. Maar de meesten zullen op sommige momenten hier flink wat zelfbeheersing voor nodig hebben. Dat is oké, je gaat ermee om en je weet dat je het goede doet.

2) Kleine beslissingen

Misschien ben je online en lees je iets over een specifiek thema en daar staan ook wat foto’s van minderjarigen bij. Daar is niets mis mee, maar je raakt hierdoor wel een klein beetje dichter bij de mogelijkheid van het doen van iets strafbaars. Misschien dat een deel van jou zich ongemakkelijk of zelfs opgewonden zal voelen.

3) Gevaar

Laten we nu kijken naar de situatie en naar je mentale toestand.

Waar ben je? Misschien ben je alleen en heb je veel tijd.
Hoe voel je je? Voel je je beroerd? Dan word je misschien snel in de verleiding gebracht om iets slechts te doen.

Misschien surf je gewoon wat over het internet, daar is niets strafbaars aan maar zelfs dan kan het zijn dat je het gevaar opmerkt. Door dat te begrijpen en vastberaden te zijn om het goede te doen kan je ervoor zorgen dat je stopt met strafbaar gedrag.

4) Een verkeerde inschatting/ fout

Een verkeerde inschatting of fout is iets dat jou zeer dicht bij het strafbaar gedrag brengt. Deze zijn voor iedereen verschillend.

Bijvoorbeeld: voor sommige mensen kan het bekijken van volwassen porno een verkeerde inschatting zijn, omdat die pornografie een hellend vlak vormt. Voor anderen kan het invoeren van bepaalde woorden in een zoekmachine waarvan je weet dat deze resulteren in hits van strafbare websites, een verkeerde inschatting zijn. Voor nog anderen kan een fantasie over het bekijken van seksuele misbruikbeelden van minderjarigen fout zijn.

Je weet zelf wel wat voor jou een verkeerde inschatting of fout is. Gebruik die kennis en pas ze toe wanneer je het moeilijk hebt.

5) Het opgeven

In dit stadium is het grote gevaar dat je denkt dat je al gefaald hebt. Dat je jezelf vertelt dat er niets is veranderd, je bent nog steeds even slecht, je hebt nog steeds dezelfde gevoelens. anneer je je zo voelt, zal je al snel denken: ‘Ik ben nu toch al slecht, dan kan ik het net zo goed doen’. Onthoud dat je nu ook nog de keuze hebt en dus nog steeds ervoor kunt kiezen het goede te doen: het goede voor jezelf én het goede voor anderen.

6) Strafbaar gedrag

Je hebt jezelf deze keer niet tegengehouden en hebt strafbare beelden bekeken. Verzin geen excuses, je weet dat wat je hebt gedaan fout was. Gebruik de gevoelens en wat je geleerd hebt om verdere fouten te vermijden.

Hoe terugval vermijden?

“Ik heb veel goede dingen gedaan sinds de overtredingen. Ik bleef natuurlijk weg van het internet, dat is het belangrijkste… De dagen dat ik vrij heb gehad hield ik mezelf bezig, ik plande mijn dag dus ik verspilde het niet.”

Eerst zullen we wat praktische dingen bespreken die je kan doen, waardoor de kans aanzienlijk kleiner wordt dat je terugvalt.

Gebruik geen internet.

Natuurlijk, dat klinkt in onze tijd als iets bijna onmogelijks, maar toch bestaan er veel alternatieven. Je kan via allerlei kanalen informatie en entertainment krijgen: uit winkels, kranten, bibliotheken, tv en gesprekken met mensen. En die bronnen zijn in ieder geval niet strafbaar en betekenen geen risico’s voor jou.

Gebruik thuis geen internet.

Bedenk dat je de computer in een bibliotheek of internetcafé kunt gebruiken.
Je kan je laptop meenemen naar een openbare plek met gratis wifi.

Als je soms last hebt van gevoelens van eenzaamheid, is dit ook een manier om meer buiten te komen en misschien mensen te ontmoeten.

Bescherm jezelf wanneer je op het internet bent

Er bestaan allerlei manieren om de verleiding of mogelijkheid om strafbaar gedrag te stellen op het internet te vermijden.

Zet de computer in een gedeelde ruimte zodat anderen zien wat je aan het doen bent.
Beperk de tijd die je op internet doorbrengt. Stel jezelf een tijdslimiet of gebruik internet alleen voor afgebakende taken.
Beperk je toegang tot riskante internetsites via sites zoals K9 (http://www1.k9webprotection.com/) of Netnanny (https://www.netnanny.com/), of installeer software zoals Covenant Eyes (http://www.covenanteyes.com/) zodat je internetgebruik onder toezicht staat.

Praat met mensen!

Is er iemand in je nabije omgeving met wie je zou kunnen praten? Soms zorgt praten er al voor dat je het gevoel hebt dat er een last van je af valt. Misschien is diegene er ook wel toe bereid om als steunpersoon te fungeren,die je kunt bellen wanneer je het moeilijk hebt
Wanneer je niet het gevoel hebt met iemandte kunnen praten, onthoud dan dat je strikt vertrouwelijke contact kan opnemen met Stop it Now!. Wij zijn altijd bereid om te luisteren.

Tot slot moet je begrijpen dat het stoppen met strafbaar gedrag niet alleen maar gaat over dingen die je niet kan of mag doen. Je bent hier omdat je je beter wilt voelen en je op een betere manier wilt leven. Het laatste deel zal je enkele ideeën aanreiken over hoe je dat kan doen.

Reflectie

Mijn persoonlijke risicofactoren

Besteed tijd aan het identificeren van je eigen risicofactoren, zodat je weet welke dat zijn en hoe ermee om te gaan. Onderstaande vragen kunnen daarbij helpen:

Risicovolle situaties/plaatsen

Waarom zijn deze risicovol voor mij?